Keling bugun hammamizning umumiy uyimiz bulmish Ona Zaminimiz, Ona Yerimiz yaani Yer sayyorasi haqida gaplashamiz.
Yer sayyorasida 7 milliarddan oshiq odamlar va 9 millionga yaqin usimlik, hayvonot va hashorat turlari istiqomat qiladi.
Hozirga qadar bizga maalum maalumotlarga kura Yer sayyorasi insoniyat uchun yashash mumkin bulgan Quyosh sistemasidagi yagona sayyoradir.
Hajmi va massasi jihatidan Yer katta sayyoralar ichida Yupiter, Saturn, Uran, Neptundan keyin beshinchi Orinda turadi.
Kurib turganingizdek biz har bir qatlam hayot maavjud bulishi uchun hamohanglikda ishlovchi uziga hos sayyorada istiqomat qilamiz.
Kosmosdan moviy-yashil shar shaklida kurinuvchi bu sayyora haqida juda kup qiziqarli va hayratlanarli maalumotlar bor va hali hamon odamlar uni urganish jarayonida.
Yer - Quyosh Sistemasidagi Quyoshdan uzoqligi jihatdan 3chi ichki sayyora bulib, u doimiy ravishda uz uqi va Quyosh atrofida aylanib turadi. Hush, Quyosh nima? Quyosh bu katta yorugh yulduz va uning atrofida aylanuvchi sayyoralar Quyosh Sistemasidagi sayyoralar hisoblanadi. Quyoshga eng yaqin sayyora Merkuriy sayyorasi bulib, undan keyin Venera, Yer va sungra Mars sayyorasi joylashgan.
Quyosh Sistemasidagi ichki sayyoralar kichkina, qatlami toghli va zich bulib, tashqi sayyoralar esa aksincha hajmi ulkan va tarkibi gazdan iborat.
Yer yer yuzida hayot maavjud bulishini taaminlash uchun hamohanglikda ishlovchi bir nechta qatlamlardan tashkil topgan.
Litosfera Yerning asosiy yuza qatlami bulib, togh, vodiy va kontinentlar va ocean osti toghliklari shu qatlamga kiradi.
Gidrosfera – bu suv sferasi bulib, Yerning 75% qismi suv bilan qoplangan.
Atmosfera yaani havo sferasi yerni qoplab olgan havo qatlami bulib u asosan nitrogen va kisloroddan iborat. Bizga maalumki suv va havo yaani yuqorida biz sanab utgan 2 qatlam hayot uchun eng zarur qatlamlardir.
Biosfera Yer sayyorasidagi tirik maavjudotlarni uz ichiga oladi. Greek tilida Bio bu hayot degani bulib yer yuzidagi tirik barcha maavjudotlar – odamlar, hayvonlar, hasharotlar dan tortib to usimlik dunyosigacha bulganlar
No comments:
Post a Comment